Englisch
Deutsch

"Vision of A New Culture"
The Great Learning

Ode "An die Mutter"
(nach F.Schiller/Han Marie Stiekema)

Freude, dunkle Muttertiefe,
  Schoße des Elysiums,
Wir betreten feuertrunken,
  Ewige, Dein Heiligtum.
Deine Zauber binden wieder,
  Was das Ego streng geteilt,
Alle werden Schwester/Brüder,
  Wo Dein sanftes Herze weilt.

Chor:
Seid umschlungen, Millionen!
  Diesen Kuß der ganzen Welt!
  Kinder - überm Sternenzelt
Muß die liebe Mutter wohnen

Zie ook:

Spiritual Politics  (English)

Europa Verenigt U!
Existentieel Bewustzijn
Follow-up of the debate on
The Spiritual and Cultural Dimension of Europe
also
Proposal for the new European Constitution

Open letter
EU Presidency/Bundeskanzlerin A.Merkel/President European Commission José Manuel Barroso/Prof. Hans-Gert Pöttering, President of the European Parlament/Participants of the Reflection Group/Work e.g. 18 Month Programme about the Continuation of EU Reform and the Constitutional Process/Dialog mit der Zivilgesellschaft bzw Aktion Europa/die Bundesländer/De media etc., etc.

1. Zolang er consensus bestond tussen kerk en staat over hun scheiding - een model dat in Europa tot stand kwam - was het rustig aan het front. Twee dingen zijn intussen wezenlijk veranderd. De mensen in het Westen maken zich los uit de "traditionele" banden van de godsdienst c.q. het Christendom en orienteren zich grootschalig op nieuwe spirituele waarden EN de influx van grote groepen immigranten, doorgaans mensen met een andere geloofsovertuiging. Komende uit een andere traditie is voor velen van hen de scheiding tussen kerk en staat helemaal niet vanzelfsprekend. Brede kringen van de Islam staan bijvoorbeeld onomwonden een theokratische staat voor. Christelijke fundamentalisten hebben hetzelfde op het oog. De seculiere staat heeft geen antwoord op deze ontwikkelingen, en ervaart de laatste dus als bedreigend. Zelfs het Europese Hof voor de Rechten van de Mens deed een uitspraak vóór het verbod van de Turkse (religieuze) Welvaartspartij omdat deze "tegen het principe van de secularisatie" was.

Europese eenheid (in verscheidenheid) zonder een gemeenschappelijk
spiritueel fundament is een illusie

2. De paradox is dit. De kracht van Europa - zijn secularisatie - wordt zijn zwakte als het geconfronteerd wordt met nieuwe stromingen. Er blijkt opeens een leemte te bestaan - de afwezigheid van geestelijke cultuur - een gat, dat gemakkelijk door anderen kan worden ingevuld. De eendimensionaal-materialistische politiek heeft de spirituele substantie verwaarloost. In plaats van hierin het voortouw te nemen, doet de EU niets anders dan het verdachtmaken van spirituele groeperingen*. Precies het omgekeerde dient te gebeuren. Om te verhinderen dat intolerante gepolitiseerde religieuze groepen de overhand krijgen, moet Europa deze leemte zelf opvullen, voordat anderen dit zullen doen. Om de vrijheid te garanderen moeten wij onze eigen ontwikkeling - vooral ook de spirituele! - verder vervolgen. Die volgende stap noem ik het Existentieel Bewustzijn. Dit gaat uit van de existentiële werkelijkheid: de mens geworteld in "Hemel", de aarde en de gemeenschap. Juist door officieel deze vernieuwde humanistische waarden naast de bestaande als vrijheid, tolerantie en menselijke waarde in het programma op te nemen, staat Europa garant voor de duurzame scheiding van "kerk (de verschillende godsdiensten) en staat". Het heeft te maken met het fundamentele verschil tussen spiritualiteit en religie. Spiritualiteit is existentieel, religie identificeert zich daarentegen met een bepaalde boodschap, heiland of dogma. Het eerste is "leven in de werkelijkheid", het tweede is er een afgeleide van, een bepaalde interpretatie van die werkelijkheid. Vandaar dat bijvoorbeeld het humanisme bij monde van zijn grootste vertegenwoordigers - Sokrates, Meister Eckhart, Giordano Bruno, Erasmus, Spinoza, Goethe, Schiller....en Beethoven**.... - het onpersoonlijk Beginsel en de kosmische afkomst van de mens nooit ontkend heeft. Integendeel, juist omdat dit zo dierbaar was, werd de kerkelijke opvatting als verloedering ervaren en dus afgewezen.

* Denk aan de "secte-wetten" van o.a. België, Frankrijk en Oostenrijk. De situatie in Oost-Europa is ook niet optimaal om van de Islamitische landen maar te zwijgen.
** De Europese Hymne (Ode "An die Freude") is een uitdrukking van dezelfde kosmische Geest.

3. Een cultuur met „hebben" als gemeenschappelijke noemer is gedoemd ten onder te gaan. Immers, hebben is slechts een surrogaat, een compensatie voor het gemis aan Zijn. Het "iedereen voor zichzelf" doet de samenleving steeds verder versnipperen. Terwijl om ons heen de symptomen van de ontbinding steeds duidelijker worden, ontspringt er in haar centrum „een nieuwe lente". Steeds meer mensen verlangen naar een zin, een basis in hun leven, naar de eenheid in de verscheidenheid. Zij begrijpen, dat de wereld op zijn kop staat. De gevolgen van de "diktatuur" van wetenschap, technologie, economie (WTE-complex: prof.dr.E.Vermeersch) en media wordt immers steeds duidelijker: een gelijkgeschakelde, verslaafde, gedesorienteerde mensheid temidden van een onttakelde natuur. Hoe vinden we die „eenheid in verscheidenheid", het fundament van een nieuwe cultuur? Hoe kunnen we in korte tijd onze toekomst en die van onze kinderen veilig stellen? Om de dolgedraaide wereld weer op zijn pootjes te laten terechtkomen, moeten we beginnen met het herstel van een authentieke spiritualiteit als het fundament van onze Westerse cultuur. Heeft zich dit eenmaal gevestigd, dan zal het zich "automatisch" naar overeenkomstige gebieden van de samenleving uitbreiden, niet alleen naar de religie, maar ook b.v. naar de ecologie/het milieu en naar de vernieuwing van de gemeenschap.*

* Zie ons "Healing the Planet in 7 Stappen" initiatief

Onderschat het (christelijk) fundamentalisme niet. Het neemt (dramatisch) toe, zowel in de USA alsook in de Derde Wereld

4. Onlangs heeft de EU in zijn ontwerp-consititutie de "Christelijke grondslag" afgewezen. En terecht. Europa is een multi-ethnisch conglomeraat met grote groepen mensen die een ander geloof dan het Christendom aanhangen. Die verscheidenheid zal in de toekomst alleen nog maar toenemen. Het alom geprezen pluralisme krijgt daardoor een schaduwzijde: een versplinterde cultuur, waarin eenheid ver te zoeken is. Vandaar dat men koortsig op zoek is naar een "gemeenschappelijke spirituele noemer". Het punt is, dat deze gemeenschappelijke noemer niet in een (of meerdere) van de bestaande geloofssystemen gevonden kan worden. Dat zou bevoorrechting van de een over de ander betekenen. Het is iets wat daarentegen koste wat kost vermeden moet worden. Anderzijds moeten alle betrokkenen zich in het "compromis" kunnen herkennen. Een schier onmogelijke taak, zo lijkt het. De oplossing ligt in het formuleren van een existentiële basis, een die voor alle mensen hetzelfde is.

5. Wij hebben een hoopvolle boodschap voor U. Die gemeenschappelijk existentiële basis hoeft niet gezocht te worden, zij is er reeds. Alles en iedereen heeft immers deel aan de Werkelijkheid, ook al beseft dat lang niet iedereen (nog). Wij allen maken deel uit van drie „parallelle" werkelijkheden: onze geest heeft zijn thuis in de Grote Geest (het Universele Bewustzijn, het Zijn, „Hemel"); met ons lichaam zijn wij deel van de natuur (aarde), terwijl wij "met onze psyche ("ziel") deel van de gemeenschap zijn. Wij maken het leven niet, wij maken er deel van uit. Daarom is het leven het vieren van de eenheid die er reeds is. Het existentiële lijden daarentegen bestaat uit de onbewuste identificatie met gedachten, emoties en verlangens, dusdanig dat je voortdurend op sleeptouw wordt genomen. Door het "in gedachten-zijn" ben je "op jezelf teruggeworpen", afgesneden van de werkelijkheid. Verslaving aan de virtuele wereld doet daar nog een schepje bovenop. Het drijft je (uiteindelijk) nog verder in de isolatie. Spirituele mensen benadrukken, dat er in het leven eigenlijk maar twee opties zijn: je openstellen voor het grote Geheel of je - door identificatie met je kleine ik - van het Leven afkeren. Deel je in de overvloed van het Zijn, of heb je jezelf veroordeeld tot de armoede van het hebben, dat is de grote vraag hier. Spiritualiteit is dus geen zoektocht - geen „samen op weg" - maar het openstellen voor de rijkdom van het Ultieme, waar we van alle eeuwigheid reeds deel van uitmaken. Alles en iedereen maakt deel uit van de drievoudige Oorsprong - „Hemel", aarde en de gemeenschap - niets of niemand uitgezonderd. Ook dieren, planten, rotsen, bergen, rivieren, oceanen en wolken zijn Er in ingebed. Alles komt er voortdurend uit voort en keert er in terug. Het is de universele Matrix van alle leven.

Existentieel Bewustzijn: de onontbeerlijke basis voor een multi-ethnische samenleving

6. „Hemel, aarde en de gemeenschap" is de gemeenschappelijke noemer, die al-wat-leeft samenbrengt. Het sluit iedereen en alles in, het is inclusief, de universele verbindende factor. Dit in tegenstelling tot religie. Religie als identificatie met een bepaald geloofssysteem - heiland, heilige schrift, dogma en kerk - sluit daarentegen alles uit, wat er niet in past, het is exclusief. Het is het koesteren van slechts een deel van de werkelijkheid bij uitsluiting van de „rest". De eigen hypothesen zijn daarbij tot „waarheid" verheven, terwijl alle andere mensen in „onwaarheid, in duisternis" leven. Deze zich elkaar uitsluitende systemen zijn daarom niet voor niets altijd DE oorzaak van tweespalt, conflict, lijden en oorlog geweest. Zij zijn echter geen „betreurenswaardige incidenten", maar inherent aan elk geloofssysteem, zij zijn er de onvermijdelijke gevolgen van. Daarom kan „religie" onmogelijk de verbindende factor van een multi-ethnische samenleving zijn. Niet voor niets is men bang voor de confrontatie van Christendom en Islam. Als geloofsystemen sluiten zij elkaar principieel uit, ongeacht de mate van „begrip", „dialoog" of „samenwerking".* Geloofssystemen zijn echter - zoals we hebben gezien - slechts identificaties, afgeleiden van de werkelijkheid en niet de Werkelijkheid-Zelf. Alleen „Hemel, aarde en de gemeenschap" is de context van alle leven, het is de langverwachte „eenheid in verscheidenheid". En het wonder is dit: vanaf het allereerste moment, dat religies hun absolute claims laten vallen, inzien dat zij (slechts) takken van dezelfde levensboom - „Hemel, aarde en de gemeenschap" - zijn, is er plotseling een opening gevonden. „Hemel, aarde en de gemeenschap" blijken de existentiële wortels waar alles - ook religies - in gedijen**. Dankzij deze onontbeerlijke derde kunnen zij nu eindelijk hun belofte inlossen: de mensen als elkaars broeders en zusters.

* Vanzelfsprekend moet, ondanks alle onverenigbaarheid, de interreligieuze dialoog steeds opnieuw bevorderd worden. In het bijzonder bij "wereldse" problemen - goede onderlinge relaties, tolerantie, vrede, gerechtigheid, milieu, bescherming van het gezin etc. - kan vooruitgang geboekt worden.

** Acceptatie van de existentiële grondslag ontneemt op geen enkele wijze de uniciteit van de bestaande religies. Integendeel, hun geloofssysteem blijft volledig onaangetast. B.v. "Er is maar Eén God en Mohammed is Zijn profeet".

Het wezen van spiritualiteit: je als deel
invoegen in het Geheel

7. „Hemel, aarde en de gemeenschap" als de drievoudige HierNu werkelijkheid van al-wat-leeft, heeft zijn traditie vanaf het allereerste begin van de mensheid. In de prehistorie werd het beleefd als oceanische eenheid, terwijl het in de tijd van de agrarische revolutie (10.000 BCE) als „kosmisch huwelijk" - hieros gamos - werd opgevat. In de Vedische literatuur vind je het beeld van de „parallelle werkelijkheid" - de natuur als „God’s lichaam" - terug, hetgeen in verschillende vormen ook bij de Inheemse Volken, het Chinese Universalisme, de Japanse natuurgodsdienst (Shinto) en als ondergrondse stroming in de Europese cultuur - natuurfilosofie en alchemie - te vinden is. Iedereen zou er zich dus in moeten kunnen vinden. Om te beginnen met de "Hemel". Oppervlakkig lijkt het zo, alsof "Hemel" onmogelijk als gemeenschappelijk concept kan dienen. Bekijken we het van dichterbij, dan blijkt het gewoon een kwestie van terminologie te zijn. Hemel blijkt een term te zijn, die voor verschillende interpretaties geschikt is. Is het niet zo, dat voor de Christen de "Hemel" God, voor de Moslim Allah, voor de Boeddhist de Boeddhanatuur, voor de Agnost "Kosmische Intelligentie", voor de New Age-mens "Ware Zelf" en voor de Atheist het Niets is? Zelfs de laatsten kunnen zich er dus in herkennen. Dat dit niet onrealistisch is, bewijst het Boeddhisme, die de Ultieme Realiteit als het "Niets" bestempelt. Bij ons pogen om een gemeenschappelijke noemer te definieren, moet goodwill gecreëerd worden. In het algemeen vrezen religies, dat hun unieke wereldbeeld verloren gaat. Onze missie is te opereren op gemeenschappelijke bodem, het bevorderen van vertrouwen en samenwerking, realiserende dat "het geworteld-zijn in Hemel, aarde en de gemeenschap" niet alleen henzelf ten goede komt (denk aan de massale kerkuittredingen), maar ook de basis legt voor interreligieuze tolerantie.

8. Dat we daarnaast ook deel zijn van de aarde en de gemeenschap zal niemand ontkennen. Iedereen is dus deel van "Hemel, aarde en de gemeenschap", welke termen wij er ook voor gebruiken. Het is daarom de existentiële basis, de gemeenschappelijke noemer van de cultuur van alle tijden. Ik heb het daarom "Existentieel Bewustzijn" genoemd. Tegen de achtergrond van voortschrijdende versnippering, sectarisme, fundamentalisme, zinloosheid en geweld, komt een inclusief model als het Existentieel Bewustzijn dus precies op het goede moment. In een tijd, dat met name de Europese cultuur opnieuw gedefinieerd gaat worden, kon het niet beter uitvallen. Het Existentieel Bewustzijn kan dan zijn „rechtmatige" plaats als de drager van de cultuur innemen. Het drievoudig geworteld-zijn in „Hemel, aarde en de gemeenschap" is de basis van een nieuwe "volksspiritualiteit", het sluit aan bij de diepste verlangens van mensen, is eenvoudig in de praktijk te brengen en gemakkelijk te delen met anderen. Het legt de basis voor een nieuwe solidariteit. Iedereen - ongeacht afkomst, cultuur of religie - kan zich erin herkennen. De werkelijkheid is immers zoals hij is, een feit dat niet ontkend kan worden. Iedereen maakt deel uit van „Hemel, aarde en de gemeenschap"*, of je het wil of niet. De Werkelijkheid heeft geen geloofsysteem, hierarchie, dogma’s  of priesters nodig, wat je slechts hoeft te doen, is je ervoor open te stellen. En de paradox is dit: heb je eenmaal de eenheid, de gemeenschappelijke noemer ontdekt, wordt de verscheidenheid iets dat het leven alleen maar extra kleur geeft, het wordt de lust van je leven. "Wat een wonder al die verschillende mensen, dieren en planten". In plaats van dat „het andere" nu wordt buitengesloten, wordt die oneindige variatie juist verwelkomd als de oneindig rijke manifestatie van hetzelfde Grote Leven. Een constante bron van onbegrip, discriminatie en conflict is daardoor weggenomen. Het is als de schepping zelf: de verscheidenheid als loflied op de Eenheid.

* Zie ook "De Mens geworteld in Hemel en Aarde"

Het Existentieel Bewustzijn is het draagvlak van de cultuur

9. Het Existentieel Bewustzijn is open, inclusief, tolerant, vernieuwend en demokratisch. Door het een onderdeel van de Constitutie te maken, wordt Europa een lichtend voorbeeld voor de rest van de wereld. Zijn waarden zullen overal (h)erkend worden. Sommigen (USA) zoeken wanhopig naar ware spiritualiteit. De kern wordt als „jeZelf-zijn in verbondenheid" geformuleerd. Het afgesneden-zijn van „Hemel, aarde en de gemeenschap" is daarentegen de oorzaak van alle lijden - vervreemding en isolatie - de situatie, waarin het gros der mensen zich in bevindt. Dit is de "negatieve bevestiging" van de authenticiteit van ons uitgangspunt. Het is de oorzaak van de degeneratie van de cultuur. Om een (culturele) ommekeer te bewerkstelligen, moet de eenheid met "Hemel, aarde en de gemeenschap" hersteld worden. Met het herstel van de eenheid met zowel de vertikale als de horizontale dimensie is er aan je lijden een eind gekomen. Je hebt de context gevonden, van waaruit je ononderbroken leeft. Desorientatie, zinloosheid, onwetendheid, zelfbetrokkenheid en onverschilligheid zijn als sneeuw voor de zon verdwenen. Vrijheid blijkt niet voor het zelf, maar van het zelf te zijn, het is het bevrijd-zijn van alle ik-gerichtheid. In het je openstellen voor „Hemel, aarde en de gemeenschap", krijg je bovendien „bovennatuurlijke gaven" geschonken als een helder inzicht, een grote intuitie, visie, creativiteit, ontvankelijkheid en mededogen. Zij zijn je gidsen in het dagelijks leven. Met hun hulp ga je je leven anders inrichten. Je ontdoet je van het overtollige - alle dingen die de doorzichtigheid van het Zijn vertroebelen - dusdanig, dat je het leven weer kunt overzien. Zodat er in plaats van het constante energielek juist een meerwaarde aan energie ontstaat. Een meditatief leven - het via je geest en lichaam voortdurend afgestemd-zijn - samen met natuurverbondenheid en een gezonde leefstijl vormen daarbij de basisvoorwaarden. Het geeft je niet alleen vreugde en levenslust, maar ook gezondheid en vitaliteit, sensitiviteit en verbondenheid. Daarom willen we ons uniek concept overal bekendmaken. Het is gericht aan alle mensen. Het zou een onontbeerlijk onderdeel van het schoolsysteem moeten zijn. In het bijzonder richten wij ons aan de Europese Commissie, de nationale regeringen, de parlementen, internationale organisaties (UN/UNESCO), de media, interreligieuze groepen en spiritueel/religieuze organisaties. We vragen de EU politici dringend om verantwoordelijkheid te nemen door in de komende Constitutie een bindende paragraaf op te nemen, met het Existentiële Bewustzijn als het spirituele fundament van onze cultuur.

Han Marie Stiekema
Groene Man 

Laat er geen onduidelijkheid over bestaan: je bent nu ook "ingevoegd". Voeg je je in
in "Hemel", aarde en de gemeenschap of in het materialisme, dat is de vraag

"Existentieel Bewustzijn" is onderdeel van ons "Healing the Planet" Initiatief

Back

(Back to the start of Han Marie Stiekema's website)

2004 © Copyright Han Marie Stiekema. All rights reserved.
Everyone may use this website as a source of inspiration. However, since it
is freely given, no-one can claim, copy or derive any text, rights,
position or status from this website.

Last revising: 03/16/15